Scheppingszondag 6 september 2020 en Scheppingsperiode t/m 4 oktober 2020
Website: www.ecokerk.be
Red hun toekomst – Klimaatplan.nu
Meer materiaal kunt u vinden op de vormingspagina: van groei naar duurzaamheid (https://vorming.protestant.link/2020/08/14/aan-tafel-met-het-klimaat/ ) en Scheppingszondag ( https://vorming.protestant.link/2020/08/14/scheppingszondag-2017/).
Het jaar dat alles overhoop gooide
2020 zal het jaar blijven waarin de coronacrisis onverwacht heel ons leven op zijn kop zette. Door het ingrijpende karakter van de coronamaatregelen, leek het even alsof de thema’s die in januari nog onze samenleving beheersten, thuishoorden in een ander tijdperk. We bleven massaal in ons kot. We zagen met afgrijzen de dagelijkse cijfers over het menselijke leed dat het virus veroorzaakte, bij ons en elders in de wereld. Solidariteitsorganisaties moesten zich ter plekke heruitvinden om arme en kwetsbare mensen enige bescherming te geven. Stilaan leerden we wennen aan een anderhalvemeterleven.
De herontdekking van wat écht telt
En we leerden nog meer. Of beter, we herontdekten eenvoudige waarheden. Bijvoorbeeld welke mensen écht applaus verdienen omdat ze in tijden van nood onze samenleving recht houden door te zorgen voor zieken, bejaarden, daklozen of vluchtelingen, door ons dagelijks voedsel te produceren of in te staan voor de wekelijkse huisvuilophaling.
We zagen hoe kwetsbaar we zijn, ondanks al onze technische hulpmiddelen. En hoe afhankelijk we geworden waren van producten die tegen de laagste prijs en vaak met sociale dumping geproduceerd werden ver van hier. We hoorden tot onze vreugde over schoongewaaide luchten en dalende fijnstofconcentraties en vroegen ons af of de plotse uitstootvermindering van broeikasgassen een soort EHBO kon zijn voor het klimaatprobleem.
We herontdekten essentiële ingrediënten voor geluk die we onderweg waren kwijtgespeeld in de ratrace die ons leven beheerste, zaken die in het leven écht van waarde zijn, zoals een groene omgeving, stilte en rust, sociaal contact, solidariteit, menselijke nabijheid en troost.
We realiseerden ons dat het niet klopt dat we een vrijemarkteconomie zijn, dat groei de maat is van alle dingen en consumeren het hoogste goed. We herontdekten dat we ten diepste een samenleving zijn, een gemeenschap. De economie moet dienstig zijn aan de samenleving, niet omgekeerd. Het is belangrijk om deze vernieuwde kijk op hoofdzaken en bijzaken mee te nemen in de periode die nu komt.
De discussies zijn niet weg, ze werden intenser
Door het ingrijpende karakter van de coronamaatregelen, leek het even alsof de thema’s die in januari nog onze samenleving beheersten, thuishoorden in een ander tijdperk. Niets is natuurlijk minder waar. Ze komen verhevigd terug.
De wereldwijde coronacrisis veroorzaakt ook een economische crisis, met nieuwe werkloosheid en nieuwe armoede. Dit alles voegt zich bij de biodiversiteitscrisis en de klimaatcrisis. Die lijken meer in slow motion te verlopen, maar hun ontwrichtend karakter is groter en bedreigender dan dat van het virus. En net als het virus kennen ze geen grenzen. We weten dat al deze crisissen in onze wereld het hardste aankomen bij al wie arm en kwetsbaar zijn. Ze tonen het diepgewortelde onrecht dat in onze samenlevingen bestaat. Dat moet ons waakzaam maken, nu de discussie over de toekomst van ons samenleven en onze economie volop woedt. Ook hier moeten we eisen dat de wetenschappers ernstig genomen worden.
Ook de curve van de klimaatverandering afvlakken
De voorbije decennia heeft de klimaatverandering de basiscondities voor het leven op aarde en de spelregels voor het menselijk handelen definitief veranderd. Droogte, overstromingen, bosbranden, sneuvelende temperatuurrecords en mislukte oogsten tonen een steeds grimmiger realiteit. De transitie naar een uitstootvrije en klimaatbestendige wereld is simpelweg de grootste uitdaging waar de mensheid voor staat. Nog steeds hebben we de opdracht om de wereldwijde uitstoot tegen 2030 te halveren, en tot nul te brengen tegen 2050. Het Akkoord van Parijs dat in 2015 werd afgesloten, zou eind dit jaar in werking treden, en bij die gelegenheid moesten alle landen voor de eerste keer de vijfjaarlijkse nieuwe klimaatbeleidsplannen indienen op de geplande klimaattop in Glasgow. Die klimaattop is uitgesteld tot 2021. Het uitstel mag echter niet leiden tot een vertraging van de internationale klimaatambitie.
Een resetknop voor de wereld
“Nooit eerder in de geschiedenis werd zo’n massa geld vrijgemaakt als nu voor de gevolgen van de pandemie”, aldus Christiana Figueres, voormalige VN-topvrouw en een van de architecten van het Akkoord van Parijs. “De wereld heeft daarmee een soort resetknop, een kans en een verantwoordelijkheid om dit enorme kapitaal te investeren in een betere wereld op alle vlakken: sociaal, ecologisch, energie, de industrie, onze economie… De beslissende keuzes worden nu gemaakt. Tegen eind 2021 zullen we het model van de toekomst hebben vormgegeven: hoe we zullen samenleven, hoe onze economie en ons klimaatbeleid er zal uitzien, enzovoort. We kunnen maar hopen dat dit zal gebeuren vanuit een grondige reflectie over wie we zijn als mens, als gemeenschap.” We moeten het verleden niet herstellen, maar de toekomst redden
Kies voor het leven
“De geboden die ik u vandaag heb gegeven, zijn niet te zwaar voor u en liggen niet buiten uw bereik. Nee, ze zijn heel dichtbij, u kunt ze in u opnemen en ze u eigen maken; u kunt ze volbrengen. Ik roep vandaag hemel en aarde als getuigen op: u staat voor de keuze tussen leven en dood, tussen zegen en vloek. Kies voor het leven, voor uw eigen toekomst en die van uw nakomelingen.”
Tegenover de sociale gevolgen van de coronacrisis, de vernietiging van het leefmilieu, het verlies aan biodiversiteit, en de bedreiging van de klimaatverandering, staat de eeuwenoude oproep in het boek Deuteronomium om te kiezen voor het leven. Het is tijd om moedig te zijn en radicaal te kiezen voor verandering. Voor de toekomst. Voor de komende generaties en de wereld die zij zullen erven. Een moedige keuze die zich afspeelt binnen de grenzen van onze aarde, waarbij we geloven dat een ethiek van het genoeg op termijn ‘meer’ betekent. Meer aan kwaliteit van leven, meer aan welzijn, meer aan leven tout court. Laat ieder voor zich en wij allen samen als kerk en als mensheid, meewerken aan deze opdracht.
Met dank aan Karel Malfliet van Ecokerk. Zijn artikel namen we ingekort over.
Werkgroep Kerk in de Samenleving ( KidS)
