Vasten is niet bepaald een protestants begrip.

Met enige tegenzin herinneren wij ons de katholieke traditie om op vrijdag geen vlees maar vis te nuttigen. En de snoepdozen van mijn katholieke leeftijdgenootjes gingen op slot tijdens  de veertig vastendagen voorafgaande aan Pasen. Dat is allemaal voorbij.

Gelukkig maar, zegt de protestant in mij, want van werkheiligheid moet je het niet hebben.

Alles is genade en daarmee basta!

Enige verlegenheid is hier wel op zijn plaats. Want vasten is een Bijbels begrip.

Vasten in Bijbelse zin is het zich onthouden van voedsel (en drank) om een bepaalde godsdienstige reden gedurende een vastgestelde periode.

Grote Bijbelse figuren als Mozes, Elia, Ezra, Jezus en Paulus deden er van tijd tot tijd aan mee.

En nog zo vele anderen.

Met de komst van de liturgische beweging is de vastenperiode voorafgaande aan Pasen in menige protestantse liturgie terechtgekomen. Uit veiligheidsredenen is dat voortaan de veertigdagen tijd genoemd.

Menig geïnteresseerde protestant liet voortaan zijn glaasje bier staan, rookte niet, en at geen gebak.
De opsomming is naar believen uit te breiden.
Maar met de opkomst van de ecologische beweging is een ander motief naar voren gekomen.
De redding van moeder aarde.
De schepping is in barensnood, weten we uit Romeinen 8 vers 22.
Onze voetstap is te zwaar, we teren in op het vermogen van de aarde.
Je hoeft geen christen te zijn om dat te beseffen.
En zo is het moderne vasten geboren.
Een seculier begrip, dat wel: het oude vasten had een godsdienstige achtergrond.
Het moderne vasten is een volstrekt humaan concept, geworteld in de zorg om de toekomst van onze wereld.

En daar gaan we, want er is geen autoriteit meer die de wet oplegt:
Weg met de energieverspilling, dus …
de fiets in plaats van de auto,
de tobbe  in plaats van de wasmachine,
de vaat in plaats van de afwasmachine,
de krant in plaats van de televisie,
het gesprek in plaats van de telefoon,
natuurgeneeskunde in plaats van dure medicijnen,
koud water in plaats van heet water,
en wat moeten we de hele dag met twitter en met facebook?
De digitale cultuur moet op de helling, …
maar juist die digitale ontwikkeling  levert ons zuinige machines en transportmiddelen.
Het moderne vasten is bar ingewikkeld.
Wat de een nuttig vindt, is voor de ander klinkklare nonsens.
Er bestaat reeds een heuse vastencoach die mij  tegen betaling tijdens de vasten kan begeleiden.
Hij leert me bewust te worden van mijzelf.
Maar dat was ik al.
Met carnaval zit ik aan een rustig strandje in Brasil naar de opkomende zon te kijken.
Voor mij geen optochten en geen overdreven samba. Ik zoek het moderne vasten in stilte.

Met  tropische groet,

Jan van den Berg, emeritus predikant