De Synodevergadering (SV) is een belangrijk en richtinggevend moment in het beleid van de VPKB. Zo beslist de VPKB tijdens deze Synodevergadering, een echt protestants parlement, over de grote lijnen van haar toekomst.
De Synodevergadering komt twee keer per jaar samen in een gewone bijeenkomst en in een thematische vergadering (over Het Klimaat in 2022). Tijdens een Synodevergadering zullen afgevaardigden uit de hele VPKB doelgerichte voorstellen bespreken om de werking van de Kerk te verbeteren, zoals de structuur op het niveau van de kerkgemeenten, de oprichting van nieuwe ambten om beter te voldoen aan de verwachtingen van onze tijdgenoten en hen het Evangelie te brengen, beslissen over een aanpak ten gunste van het klimaat, enz.
Naast deze taken, bestudeert de Synodevergadering zorgvuldig de jaarlijkse kerkelijke begroting en volgt ze de rol van de verschillende VPKB-werkgroepen op.
Tot slot is de SV een tijd van samenzijn, waarin mensen met elkaar bidden en delen in hun belevenissen en ervaringen. Nieuwe predikanten worden officieel verwelkomd tijdens de Vergadering en wordt er een moment van bezinning uitgetrokken voor predikanten van wie we voorgoed afscheid hebben genomen.
Het hoogste besluitvormingsorgaan van de VPKB
De Synodevergadering is een nationaal orgaan van de VPKB. Het is het hoogste besluitvormingsorgaan van onze kerk. Er zijn nog twee andere niveaus: het regionale niveau met 6 districten en het plaatselijke niveau met 108 kerkgemeenten.
Op elk niveau van de VPKB worden de kerkleden aangemoedigd tot participatie en worden de verantwoordelijken democratisch verkozen. De verantwoordelijken kunnen zowel mannen als vrouwen zijn, zowel leken als predikanten. Op vergaderingen mag het aantal predikanten niet groter zijn dan het aantal niet-predikanten om oververtegenwoordiging in de besluitvorming te voorkomen.
Alleen de voorzitter van de Synodale Raad (SR), het uitvoerende orgaan van de SV, is noodzakelijkerwijs een predikant(e).
Deze betrokkenheid van iedereen die wil maakt het mogelijk dat de kerken en districten zeer autonoom kunnen functioneren. Wat de kerken niet onder eigen beheer kunnen houden, delegeren zij aan de districten, die op hun beurt datgene aan de SV delegeren wat hun bevoegdheden overstijgt
De Synodevergadering is samengesteld uit het Moderamen van de Synodevergadering, de (SR), districtsafgevaardigden, afgevaardigden van de aalmoezeniersdiensten en andere VPKB-diensten. De kerkgemeenten vaardigen leden af naar het district en de districten vaardigen op hun beurt leden van het districtsbestuur af naar de Vergadering.
De Synodale Raad en zijn voorzitter
Doorheen het jaar, naast de dagelijkse taken, hebben de Synodale Raad en zijn voorzitter als voornaamste taak de VPKB naar de Synodevergadering te leiden en daarbij aandacht te besteden aan de onderwerpen die aan de Vergadering moeten worden voorgelegd (bv. een aanpassing aan de nieuwe pensioenwetgeving, de stellingname over het klimaat of over racisme, etc.).
De Synodale Raad stelt ook de agenda van de Synodevergadering voor.
Tijdens de Synodevergadering woont de Raad de debatten bij en beantwoordt hij eventuele vragen van de afgevaardigden.
De Raad is tot slot verantwoordelijk voor de uitvoering van de door de Synodevergadering genomen besluiten. In dit verband legt de Synodale Raad zijn besluiten en werkzaamheden voor aan de volgende Synodevergadering.
Een Synodevergadering, die moet je plannen
De besprekingen en voorstellen van besluiten van de SV worden van tevoren voorbereid. De werkgroep Kerk in de Samenleving deed voor de Maartvergadering (2022) onderzoek over het klimaat, naar het thema en de rol van de kerken in dit vraagstuk. Dit onderzoek heeft ook een internationaal karakter dankzij de contacten met zusterkerken in andere landen. Daaruit vloeien dan voorstellen van besluit voort voor de SV.
Alle VPKB-instellingen, zoals de dienst Financiën, stellen een jaarverslag op over hun activiteiten.
Alle voorstellen van besluit en verslagen worden gebundeld in een groot boek dat de Synodedocumenten wordt genoemd. Deze worden toegezonden aan de kerkenraden, districtsraden, zusterkerken, de SV-afgevaardigden en allen die actief deelnemen aan de Vergadering.
Zo krijgen kerkgemeenten en districten de kans om zich vóór de vergadering over de verschillende kwesties te buigen en zich een gezamenlijke mening te vormen dat hun afgevaardigden voorleggen tijdens de besprekingen in de SV.
In de maanden voor de SV dienen districten of stemgerechtigden regelmatig amendementen of moties in.
Er is dus een voortdurende uitwisseling van voorstellen en informatie tussen de verschillende niveaus van de VPKB.
De D-Day van de Synodevergadering
Zoals de naam al zegt, is de SV een bijeenkomst van VPKB-afgevaardigden. Qua vorm lijkt het sterk op een Senaat of een parlementaire zitting. De zitting is openbaar, tenzij ingestemd is tot een besloten zitting.
Vertegenwoordigers van partnerkerken of buitenlandse kerken die hun nieuws presenteren of specialisten die een van de SV-onderwerpen komen uitwerken kunnen te gast zijn op de Vergadering. Dit zal het geval zijn voor de SV inzake het klimaat.
De discussies worden minstens tweetalig gevoerd (en worden simultaan vertaald), waar mogelijk drietalig.
Het is ook een zeer gestructureerde en formele dag: zo begint de dag bijvoorbeeld met een naamafroeping van de aanwezigen. De verschillende onderwerpen die in de synodedocumenten aan de orde komen, worden allemaal doorgenomen. Punten die bespreking behoeven, worden besproken en in stemming gebracht. De afgevaardigden kunnen dan hun mening geven. Concrete voorstellen worden besproken. Het doel is te komen tot besluiten over concrete acties of een wijziging van de VPKB-reglementen, de zogeheten Constitutie en Kerkorde.
Aan het einde van de SV wordt een bericht opgesteld dat aan de hele VPKB en aan de pers wordt toegezonden waarin de belangrijkste conclusies van de SV worden meegedeeld.
Het Moderamen van de Synodevergadering
Zelfs met de beste wil van de wereld kan het bespreken van een kerkproject (of een ander project, zoals een federale begroting of een huwelijk) leiden tot zeer lange discussies of zelfs gepassioneerde debatten, vooral in geval van onenigheid. Daarom is het de taak van het Moderamen van de Synodevergadering toezicht te houden op het goed functioneren de SV.
Het Moderamen van de SV bestaat uit de moderator – die de SV voorzit -, 2 vice-moderatoren en 4 secretarissen (evenredig verdeeld over de 2 grootste taalgemeenschappen).
De aalmoezeniers
Als laatste, maar daarom niet minder belangrijk, zorgen twee aalmoezeniers – een Franstalige en een Nederlandstalige – voor de spirituele dimensie van de SV. Er is dus elke (Synode)dag tijd voor spiritualiteit.
JGDM
Foto: Synodevergadering 2017