Opinie
Bij de inauguratie van Donald Trump.
In de zomer van 1988, terwijl het Nederlands elftal dronken van geluk door de Amsterdamse grachten voer met de Europese titel op zak, werkte ik op een kinderkamp in de buurt van Washington DC. En daar maakte ik kennis met geloof in Amerika.
Het kamp was eigendom van de Presbyteriaanse Kerk, een gereformeerd kerkgenootschap waar de VPKB mee verwant is. Op een heuvel in het midden van het terrein stond een groot ruwhouten kruis. Daar zongen we iedere dag liedjes met christelijke inhoud. Er werden vaak ‘hugs’ gegeven en smiley buttons gedragen met slogans als ‘God Loves You (And So Do I)’. Blijheid en optimisme troef. Je bent uniek! Je kunt het maken! De mensen reageerden altijd enthousiast, ook al heb je het totaal verprutst. Positief denken! Dat is geloof in Amerika.
Kort voor de terugreis logeerde ik een paar dagen in het Plaza in Manhattan, een duur hotel waar de bedelaars buiten op de stoep lagen. Ook dat is Amerika. Als je geld hebt, kun je het maken, zo niet, dan ook echt helemaal niet.
Van het hotel was het een paar minuten lopen naar de imposante First Presbyterian Church op Fifth Avenue. Bij de inkom stond een standbeeld van dominee Norman Vincent Peale, befaamd vanwege zijn boeken en preken over ‘de Kracht van Positief Denken’ – veel Amerikaanser kun je het niet hebben! De kerk was geopend, een rondleiding was mogelijk. De goudkleurige railings langs de zitvakken deden haast pijn aan mijn ogen. Hier kwamen geen arme sloebers. De gereformeerde professor Brillenburg Wurth bezocht er eens een dienst en schreef: “Alles maakt een deftige, gedistingeerde indruk. Het is dan ook echt – dat kon je meteen wel zien – een kerk voor de haute chique, de society people van de Amerikaanse samenleving.” (‘Kerkgang in New York’, Gereformeerd Weekblad, juli 1962).
De gids vertelde mij een sappig detail: de goudkleurige railings waren betaald door het biljonairsechtpaar Ivana en Donald Trump! Die kende ik inderdaad uit de roddelbladen. De gids vervolgde: “Ja, ze komen niet zo vaak, maar ze zíjn lid van onze kerk!”
Voorbij de uitgang glimlachte het beeld van dominee Peale vriendelijk gedag. Positief denken! Dan kun je het maken. Kijk maar naar ons.
Brillenburg Wurth maakte de zondagse dienst mee bij ds. Peale. Hij was gechoqueerd en bedroefd: “Als dít nu Amerikaanse godsdienst is – en er is reden om aan te nemen dat het zeker niet het slechtste op dit gebied is – dan is er niet zoveel om voldaan over te zijn dat de kerkgang in Amerika toch nog behoorlijk op peil is. Want dit was nu van a tot z een “evangelie naar de mens” (…). Dat het Evangelie een crisis, een oordeel betekent over de natuurlijke mens en over zijn zelfzuchtig verlangen naar welvaart en gezondheid, daarvan hoorde men niets. Dat zou vermoedelijk dit keurige, welgedane publiek ook helemaal niet naar de zin zijn geweest!”
We spoelen de tijd vooruit naar het heden. De First Presbyterian Church op Fifth Avenue staat er nog steeds, evenals het beeld van Norman Vincent Peale. Positief denken is er nog altijd de leus. En deze lijkt te werken. Want de gulle donateur van de railings in de kerk heeft het inmiddels geschopt tot President van de Verenigde Staten van Amerika! Tegenover de kerk staat zijn woning: de Trump Tower.
Iets verderop, op huisnummer 666, staat een bescheidener wolkenkrabber. Die is van Trumps schoonzoon Jared Kushner, een orthodox-joodse biljonair, nu benoemd tot voornaamste regeringsadviseur. Twee zakenlieden die nu de Enterprise America uit het slop willen trekken. Met een naar binnen gericht beleid: America First.
Op één uitzondering na: vorig jaar maart sprak Donald Trump zich bij de lobbygroep AIPAC
nadrukkelijk uit als een vriend van Israël als joodse staat. Zijn ambities om Israël definitief te verlossen van de gevaren van rondom, en om de ambassade naar Jeruzalem te verhuizen, waren duidelijk. We moeten er dan ook rekening mee houden dat het in het Heilige Land een spannende tijd gaat worden, ook gezien de gedrevenheid van Trumps schoonzoon. Én vanwege Trumps typisch Amerikaanse geloof: alles is mogelijk voor wie positief denkt.
Ds. Gert-Jan Kroon, VPKB Menen
