Één Heer, één geloof, één doop, één God en Vader van allen, die boven allen, door allen en in allen is. Efeziërs 4:5,6
De kerk is een uniek iets in deze tijd. Welke vereniging brengt immers zo veel verschillende soorten mensen samen? De kerk overbrugt sociale breuklijnen op grond van inkomen, afkomst en taal. Waar bijvoorbeeld secundair onderwijs nog in ASO, BSO, KSO en TSO is onderverdeeld, is de kerk een plek waar mensen weer door elkaar zitten. De kerk is uniek, zeker waar.
Aan het begin van het seizoen wil ik dat toch nog eens in de verf zetten. De kerk is evenwel niet ideaal. Ook in de kerk maken mensen fouten, en kunnen ze elkaar soms kwetsen. Verwachtingspatronen kunnen verschillen, mensen kunnen een verschillende insteek in het geloof hebben en ook in een kerk kunnen mensen kliekjes vormen.
Maar toch… groot is onze gemeente in Turnhout niet, maar het kan elke keer weer vreugde geven als je ziet hoeveel verschillen uitgewist worden omdat we elkaar ontmoeten op grond van één gemeenschappelijke noemer: de kerk van Christus.
Paulus wil dat ook onder de aandacht brengen in Efeziërs: “één Heer, geloof, één doop, één God en Vader van allen, die boven allen, door allen en in allen is”. Zo wil Paulus de eenheid door de Geest benadrukken.
Wij leven echter in polariserende tijden. In de uitdagingen in de wereld die op ons af komen, zien we steeds meer versplintering en partijvorming. Sociale media, hoe nuttig en leuk ze ook kunnen zijn, schijnen daar ook een rol in te spelen, door algoritmes die eenmaal waargenomen voorkeuren ook kunnen helpen bestendigen. Zo komen mensen steeds meer in één ‘bubbel’ te zitten van het eigen gelijk, wat de polarisering weer voedt. Ook crisissen kunnen die polarisering versterken, zoals de coronacrisis, die vaxxers en anti-vaxxers heeft opgeleverd, die elkaar vaak maar moeilijk kunnen begrijpen (ook in de kerk). Daar komt bij de invloed van het modernisme dat de individualisering van het mensdom heeft gestimuleerd. Daarbovenop komt het postmodernisme, wat onderstreept dat ieder zijn eigen waarheid heeft.
Het resultaat maakt niet blij. Klimaatcrisis, coronacrisis, in Nederland de stikstofcrisis, in het Verenigd Koninkrijk was al de Brexit die polariserend heeft gewerkt, in de VS tussen twee partijen, en tussen Trump-aanhangers en niet Trump-aanhangers etc.: dat alles geeft veel grond tot verdeeldheid.
In de kerken in West-Europa, zou je kunnen zeggen, lijkt het nog wel mee te vallen. Gedaan zijn de grote discussies tussen modernen en conservatieven. Is de kerk een plek waar wij werkelijk de eenheid van de Geest kunnen ervaren? Maar laten wij ons niet te snel rijk rekenen. Paulus moest in zijn tijd ook proberen om tegenstellingen te overbruggen. Tussen wettische en niet-wettische mensen (Romeinenbrief), tussen mensen die alles aten en mensen die alleen plantaardig voedsel aten, en nog veel meer tegenstellingen (1 Korintiërs). Tussen armen en rijken, zowel geestelijk als materieel (2 Korintiërs), etc. Ook in de kerken is veel mensenwerk, dat in meerdere opzichten als stukwerk kan worden gezien.
Meer dan eens is het zaak om altijd weer terug te keren tot ons fundament, en naar de hoeksteen Jezus Christus. Eenheid gaat niet vanzelf. Als wij ons richten op Christus, dan versterkt dat ook de eenheid. Laten wij zo steen voor steen bouwen aan een tempel voor Hem (Efeziërs 2:21).
Marcel Pool, in Memo September 2022
Beeld: pixabay
