Impressies van de Wereldraad van Kerken te Karslruhe

4000 afgevaardigden, een vol programma met enorm veel indrukken. In deze blog nemen we jullie mee naar wat er bij ons komt bovendrijven na de intensieve eerste dagen van de Assembly.

Vanuit veel kerkgenootschappen en levensbeschouwingen krijgen we groeten overgebracht, van de paus tot de bisschop van de Syro-Malabar Katholieke Kerk. Maar misschien de grootste indruk maakte nog wel moslima prof. Azza Karam, de General Secretary of Religions for Peace.

Hoe zij als een geloofsbelijdenis: “ik geloof met heel mijn hart dat als een moslima de liefde van Christus ook voor mij bedoeld is.” Hoe zij sprak over het centrale thema: “de liefde van Christus brengt de wereld naar verzoening en eenheid.” Zij emotioneel, de halve zaal waaronder ik Steven, al evenzeer, diep geraakt, kosmische dimensie, het schoot door m’n zenuwbanen, het gebeurt nù. Zoals Efeze 3:18-19 het zegt: “
dan zult gij samen met alle heiligen, in staat zijn te vatten, hoe groot de breedte en lengte en hoogte en diepte is, en te kennen de liefde van Christus, die de kennis te boven gaat, opdat gij vervuld wordt tot alle volheid Gods.” Dat gebeurde bij mij van binnen, helemaal omzwengeld van de liefde van Christus.

Prof. Karam roept ons op om vanuit de opstanding van Christus allemaal als één samen te komen en elkaar te dienen. We hebben de roeping om ons niet te laten gebruiken door politici en het polieke establishment. We moeten juist het geweten zijn van het politieke bedrijf.

Teleurgesteld én opgetogen

Dat brengt ons dan direct bij de grote spanningsvelden van de conferentie. Er zijn meer indrukwekkende redevoeringen geweest, maar sommige kerkleiders durven die spanningsvelden niet of nauwelijks te benoemen en lijken te vluchten in abstracte taal.

Waarom? Misschien bang voor weet ik wat. Misschien willen ze iedereen te vriend houden? Ik betreur dat zeer en ben er een beetje boos om. Het voelt voor ons als gemiste kansen. Te diplomatiek zijn leidt tot niets. Het is niets anders dan je ene talent in de grond stoppen en je verder gedeisd houden en maar hopen op weet ik wat. Dat hoort niet bij de Heer der Kerk en dus nog minder bij zijn dienaren.

Steven: Ik heb veel liever iemand die ervoor gaat, met de taal van het hart, gepassioneerd spreekt en af en toe een uitglijder maakt, maar in elk geval beweging veroorzaakt, haar/zijn gedachten én gevoelens neerlegt en aan het denken zet.

De bondspresident, Frank-Walter Steinmeier, was zo iemand die in een gloedvolle toespraak recht uit het hart de twee grote pijnpunten benoemde: antisemitisme en de oorlog in Oekraïene. Het raakte mij, Eleonora, existentieel hoe Steinmeier alle vormen van antisemitisme veroordeelde en in de kiem wil smoren. Een testament dat daadwerkelijk berouw en het onder ogen zien van de geschiedenis mogelijk is. En een verzekering dat op het allerhoogste Duitse niveau antisemitisme als een ideologie van vernietiging krachtig bestreden wordt.

Steinmeier stond pal achter Oekraïene: “We moeten ons uitspreken tegen de oorlog en als een Christelijke gemeenschap de waardigheid en vrijheid van de Oekraïeners verdedigen. Russiche propaganda en nationalisme gaat in tegen de vrijheid van anderen. De afgevaardigenden van de Russisch Orthodoxe Kerk moeten de waarheid verteld worden over deze gruwelijke oorlog en dit is wat ik van de assembly verwacht. Bruggen bouwen vereist bereidheid van beide kanten en is niet mogelijk als één kant de pijlers van de brug vernietigt.” Steinmeier sprak niet alleen als politicus, maar ook expliciet als christen: “Whoever asks for daily bread in the Lord’s Prayer has the right to fight so that everybody has enough to eat and might live decently.” Oftwel: “The kingdom of God is not indifferent to World Trade Prices.”

Onmoetingen van mens tot mens

Wereldraad is een kuip vol intenties. Ze beslist weinig, daarvoor is het allemaal te massaal, te log, teveel kerkpolitiek, ook vermengd met nationale politieke belangen die het internationale in de schaduw zetten. En er is veto-recht.

Dat neemt niet weg dat het uitermate boeiend en leerrijk is.Maar toch, wat officieel de marge is en in de kantlijn gebeurt, de spontane ontmoetingen van mens tot mens, die zijn van onschatbare waarde. Bijvoorbeeld al direct onderweg van het station naar het hotel met een Koreaanse afgevaardigde die mij, Eleonora, vertelde dat hij zijn leven heeft gewijd aan de hereniging van de twee Korea’s. Of de Saami predikante uit Finland die indrukwekkende foto’s toonde van de herbegrafenis van haar voorouders wiens botten zonder toestemming gebruikt werden voor wetenschappelijk onderzoek en die nu eindelijk in waardigheid begraven konden worden. Ook sprak ik in de metro met een kerkleider die in Duitsland “post-migrantenkerken” begonnen is voor tweede een derde generatie migranten die geen plek vinden in de traditionele migrantenkerken maar ook moeite hebben om te integreren in de historische kerken.

Ook op het andere grote thema van deze conferentie, de klimaatcrisis, gebeurt er hier van alles. Volgende blog praten we u verder bij.

Ds. Eleonora Hof & ds. Steven Fuite

Beeld: @EleonoraHof

arrow