De vluchtelingen die hun toevlucht zoeken tot ons land zijn niet alleen Islamitisch. Ook christenen die in eigen land nauwelijks bescherming genieten en gemakkelijk ten prooi vallen aan bedreiging en vervolging – zoals bijvoorbeeld in Egypte, Syrië en Iran – spoelen hier aan. In de asielcentra waarin ze samen met Islamitische asielzoekers worden opgevangen, vallen ze soms ten prooi aan intimidatie en bedreiging. Bovendien komen ze hier in aanraking met een samenleving waarin de traditionele, in de 16^de-eeuwse Reformatie gewortelde kerken te maken hebben met leegloop en kerkleiders een interreligieuze dialoog op gang brengen, ook met een geloofstraditie (in dit geval de Islam) voor wie ze juist op de vlucht zijn geslagen.

 Wordt bij het zoeken naar wat de verschillende religies bindt niet versluierd dat in veel islamitische landen christenen worden vervolgd en bedreigd?

Ds. Fuite: ‘De moslims met wie ik in het kader van de interreligieuze dialoog spreek staan zeer open voor andere geloofstradities. Ze beseffen terdege dat ook zij het laatste woord niet hebben en zijn bereid hun religieuze bagage geen blokkade te laten vormen voor het gesprek. Mensen verkijken zich er vaak op, maar ook binnen de moslimwereld is er sprake van een enorme diversiteit .’

Dat begrijp ik, maar laten we met deze relativering onze geloofsgenoten niet juist in de kou staan? Ze vluchten omdat ze als chrísten gevaar lopen.

‘Wel, ik moet toegeven dat ik me deze vragen vanuit dat perspectief niet eerder zo direct heb gesteld. In onze samenleving is er in het algemeen steeds minder behoefte aan het instituut Kerk. Heel wat christenen zijn in zekere mate geneigd zichzelf gerust te stellen met de gedachte dat je eventueel ook wel zonder kerk en kerkgang kunt geloven. Maar als je je in de plaats stelt van een christen die vanwege haar/zijn geloof op de vlucht is geslagen en, terecht gekomen in een haar/hem onbekende samenleving, een veilig onderdak zoekt bij een gemeenschap van christenen die hun geloof  in vrijheid kunnen belijden, krijgt die leegloop een schrijnende kant. Want waar zal zij/hij mensen vinden die niet alleen naar haar/hem willen luisteren, maar ook met haar/hem willen bidden?’

Vlak na de aanslagen in Manchester maakte ik mee dat er in een kerkdienst wel werd gebeden voor de slachtoffers van díé aanslag, maar niet voor de groep koptische christenen die kort nadien en omwille van hun geloofs­over­tuiging, in Egypte waren belaagd door IS-strijders. Wat zegt dat over ons bewustzijn van het lot van vervolgde christenen?

‘Dat is nogal wat, wat je daar zegt! Voelen we ons allereerst Europeaan en pas daarna verbonden met de wereldwijde christenheid? Hoe dan ook, ik denk dat, ook bij ons, te weinig beseft wordt dat er een fundamenteel onderscheid gemaakt moet worden  tussen een aanslag op willekeurige slachtoffers – hoe verschrikkelijk ook! – en het doelgericht uitmoorden van mensen vanwege hun geloofsovertuiging. Dat gebrek aan besef,… je kunt dat zien als een vorm van identiteitsvervaging, of vergis ik me? Ik realiseer me overigens dat er mogelijk ook binnen de VPKB weinig aandacht en erkenning is voor dit soort vragen. Voor mij is dit gesprek in elk geval een eyeopener.’

Interview: Annet Sinnema