Door Kelly Keasberry

Stille tijd nemen is niet vanzelfsprekend in een wereld boordevol prikkels. Je sluit je deur, vouwt je handen, zoekt naar de juiste woorden… om tien minuten later alweer overspoeld te worden door je eigen gedachten en agendapunten.

“Bidden is niet vanzelfsprekend,”
aldus ds. Margreet Klokke, predikant in de Nederlandse stad Leiden. “Veel mensen hebben er een vertekend beeld bij.” Ter ere van haar afsluiting als predikant van de Kloosterkerk in Den Haag schreef ze het boekje Een brug van fluweel.

Stenen constructie

Als predikant zag Klokke veel mensen worstelen met dezelfde vraag: hoe kun je bidden tot iemand die er niet is? “Er is in wezen geen sprake van afstand,” meent Klokke. “Die is er alleen in de beleving van de mens. Die is er alleen doordat de mens elke keer weer afstand neemt van God.” Enerzijds heeft de mens het verlangen om in het paradijs te leven, anderzijds is de mens ook geneigd om zich los te maken. Om zijn eigen gang te gaan, zelf te willen kiezen tussen goed en kwaad. Net zoals Adam dat deed, de eerste mens in het Bijbelboek Genesis.

Die losmaking schept afstand. Met als gevolg dat bidden soms op een harde stenen constructie gaat lijken. Wie pech heeft staat met betonblokken voor een afgrond. De andere oever lijkt mijlenver weg. Hoe kun je zo’n afstand overbruggen?

Slakkenhuis

Klokke vergelijkt het met een slak die uit zijn slakkenhuis komt. “De meesten van ons leven ik-centrisch. Een groot deel van de tijd ben je bezig je leven te controleren, te beheersen, je de dingen toe te eigenen, in je eigen denkwereld te passen. Je leeft vanuit de zorg om je zelf.” Op zich is daar niets mis mee. Het gevolg is wel dat je in jezelf terugtrekt, zoals een slak in zijn slakkenhuis. “Vader zeggen is opengaan, je slakkenhuis uitkomen,” aldus Klokke. “Het is jezelf verliezen, weer kind worden, geen controle willen hebben, ontvankelijk worden en open. Vader zeggen is een soort geboorte.”

Brug van fluweel

De Poolse schrijver Czeslaw Milosz (1911-2014) beschreef het gebed als volgt: “Je vraagt me: hoe bidden tot iemand die er niet is? Ik weet alleen dat het gebed een brug bouwt van fluweel waarop wij verend lopen, als op een trampoline.”

Met het gebedenboek Een brug van fluweel wil ds. Klokke haar lezers een duwtje over de drempel geven. Dat begint met een preek over bidden. Daarna volgt een bundeling van vijftig gebeden, die gegroepeerd zijn op basis van concrete levensthema’s, zoals verstilling, kwetsbaarheid en de seizoenen. Het boekje werd geïllustreerd door Rob van Doeselaar. Het leeslintje kreeg een hemelsblauwe kleur die herinnert aan het platfond van de Kloosterkerk.

Het resultaat is een gebedenboek dat op geen enkel nachtkastje mag ontbreken. Ideaal voor stille tijd, meditatie en Lectio Divina, maar zeker ook als inspirerend geschenk voor de feestdagen.

Ds. Margreet Klokke, Een brug van fluweel, met illustraties van Rob van Doeselaar. Uitgegeven in 2018 door Stichting Kloosterkerk te Den Haag. Het boekje is verkrijgbaar via www.boekengilde.nl/boekenshop en kost EUR 22,-.