Een onvolledige notitie over de VPKB in de internationale context

Zoals het niet goed is voor een mens om zich lange tijd af te sluiten voor anderen, komt ook een lokale kerk die geen contacten onderhoudt met andere kerkgemeenschappen vroeg of laat in ernstige problemen. Dat geldt al evenzeer voor een nationale kerk. Onze VPKB is een minoriteitskerk, ook in de internationale context, maar wel een échte kerk, die weet hoe belangrijk ontmoeting en uitwisseling is en die leeft in het besef deel uit te maken van de wereldkerk en daarin ook graag verantwoordelijkheid opneemt. En dat niet lukraak hier en daar, als om maar een beetje mee te willen doen. Nee, weloverwogen, doordacht en met structurele engagementen.

Zonder de lezer met een saaie lijst te willen vermoeien, volgt hier een kleine greep uit die engagementen, met telkens de datum en plaats van de laatste ontmoeting erbij aangegeven.

Naast de zeer intense relaties met twee zusterkerken in het buitenland, m.n. met de Eglise Protestante au Rwanda (Namen, mei 2022) en de Uniting Reformed Church in Southern Africa (Zuid-Afrika, oktober 2022) is er de hechte band met de Evangelische Kirche im Rheinland (Brussel, november 2022), de verbondenheid en concrete samenwerking met de Eglise Protestante Unie de France (Parijs, juli 2022), alsook de regelmatige contacten en uitwisseling met de kerkleiding van de Protestantse Kerk Nederland (Brussel, september 2022). Verder is de VPKB stichtend lid van de Wereldraad van Kerken (Karlsruhe, augustus-september 2022), lidkerk van de Conferentie van Europese Kerken (Brussel, september 2022), alsook van de Gemeenschap van Protestantse Kerken in Europa (Budapest, oktober 2022) en daarin ook actief in maar liefst twee regionale subafdelingen: de (Franstalige) Conferentie van Protestantse Kerken in Latijns-Europa (Sicilië, oktober 2022) en de (Duitstalige) Nord-West-Gruppe (Luxemburg, april 2022). En er is nog zoveel meer, zoals het Belgisch-Duits Convent (Duitsland, augustus 2022) en – uiterst actief en actueel – de Churches’ Commission for Migrants in Europe (CCME, Brussel, juni 2022).

De relaties tussen de VPKB en haar zusterkerken laten zich het best omschrijven als vol warme interesse met elkaar meeleven, in goede en in kwade, in boeiende en in saaie tijden. Zusterrelaties moeten onderhouden worden en dat gaat bijna vanzelf. Je bezoekt je vrienden en familie ook niet alleen wanneer er iets bijzonders aan de hand is.

Daarentegen zijn we bij uitnodigingen voor thematische internationale conferenties van overkoepelende instanties altijd selectief en kritisch. Wij, met al onze protestantse verantwoordelijkheidszin, soms zelfs neiging tot activisme, we kunnen en moeten echt niet overal zijn. Telkens wordt per uitnodiging afgewogen of en wat deelname van de VPKB zou kunnen bijdragen (wat hebben wij te brengen?) en wat het ons oplevert (wat krijgen we terug?). Daarbij is het goed om te weten dat er ook nogal wat ‘doublures’ of ‘parallelle activiteiten’ zijn. Zo hebben de laatste tijd meerdere internationale kerkelijke organisaties conferenties opgezet over telkens exact dezelfde kwesties, zoals bijvoorbeeld over de vraag naar hoe klassiek kerk te zijn en tegelijk andere kerkvormen te ontwikkelen, of over de vraag naar wat de kerken te leren hebben van de Covid-19-pandemie en van de gevolgen ervan, enz.  Er is af en toe zelfs sprake van concurrentie. Dat komt doordat, net zoals nationale kerkverbanden, in deze lastige tijden ook internationale kerkelijke organisaties zowel de neiging hebben hun relevantie te willen bewijzen als op zoek zijn naar financiële middelen.

Om het tenslotte nog wat ingewikkelder te maken is onze VPKB een verenigde kerk en dus ontstaan uit een fusie van diverse confessionele stromingen. Die verschillende stromingen mogen dan binnen België in onze kerk zijn samengegaan, op internationaal niveau blijven zij onderscheiden naast elkaar voortleven en hopen op onze participatie. Het typische dilemma van een verenigde kerk…

Behalve de structurele contacten zijn er ook meer incidentele acties, m.n. als het gaat over schendingen van de mensenrechten. Zo werd begin dit jaar werd de ambassadeur van Belarus aangeschreven, vertrok er een VPKB-brief naar onze geloofsgenoten in Oekraïne, werd vorig jaar de European External Action Service van de Europese Unie aangeschreven over de situatie in Congo. Ook de ambassadeur van Pakistan ontving een ongeruste VPKB-brief, er ging een schrijven uit naar Kameroen over de Islamistische milities van Boko Haram en er zijn af en toe contacten met Kairos Palestine, Palestijnse christenen dus, alsook met de Supreme Council of the Evangelical Community in Syria and Lebanon.

Zo proberen we als kleine nationale kerk om zowel wereldwijd in gesprek te blijven met onze zusters en broeders door ervaringen te delen, elkaar te bevragen en uit te dagen, elkaar te steunen, te troosten soms, alsook eveneens wereldwijd onze profetische stem te laten horen.

Zo geven wij vorm aan het grenzeloos verlangen naar een wereld vol heelheid en solidariteit.

 

 

Ds. Steven H. Fuite

Voorzitter van de Synodale Raad van de Verenigde Protestantse Kerk in België