De levens achter de muren
Het werk van een zorgpastor in de forensische psychiatrie
“Oei, dat je dat durft!” Dat is vaak de reactie die ik krijg als ik vertel over mijn werk als pastor in een ‘high security’ forensisch psychiatrisch centrum (FPC). Ik moest zelf ook even slikken toen ik voor het eerst voet in het FPC op Linkeroever zette.
Maar hoewel al die beveilingsmaatregelen aanvankelijk vrij heftig lijken, is het werk prachtig. Door daar meer bekendheid aan te geven, hoop ik dat mensen bij een FPC niet denken aan die hoge, dikke muren, maar aan de levens achter die muren.
De beschermende liefde van een moeder
Zo is er die grote, imposante man van in de vijftig die ik regelmatig zie. Een man vol bitterheid en wantrouwen. Vaak komt zijn moeder ter sprake, die er al tien jaar niet meer is. Een bijzondere vrouw die altijd in hem is blijven geloven. Pas na haar dood is hij gaan inzien hoeveel ze voor hem betekende en hoe hij haar telkens weer verdriet had gedaan. Er is veel wat hij haar had willen zeggen, maar wat nooit gezegd is. En omdat hij ten tijde van haar overlijden in de gevangenis zat heeft hij nooit echt afscheid van haar kunnen nemen.
“Dankjewel”
Als we de stilteruimte binnenkomen stapt hij meteen naar de tafel in het midden om daar de liturgie neer te zetten met daar tegenaan een pasfotootje van zijn moeder dat hij speciaal voor dit moment heeft meegenomen. We lezen samen een psalm, praten over zijn moeder en over wat hij haar had willen zeggen, welke eigenschappen van haar hij koestert in zichzelf en over hoe trots ze op hem zou zijn geweest als ze hem nu gezien had. En we brengen dat samen in gebed.
Ik kijk naar hem. Ik zie nog steeds zijn verweerde gezicht, brede armen met tatoeages die hij zelf gezet heeft, maar ik zie ook een jongen, een zoon die zijn moeder mist. Een prachtige kwetsbaarheid. Hij beantwoordt mijn blik en glimlacht: “Dankjewel.”
Wat voor mij bepalend is, is dat die ander mens is. En daarom waardevol.
Dat heeft alles te maken met mijn geloof dat wij allemaal gemaakt zijn door een God die ons niet loslaat. © Willemijn Piksen
Gemaakt door een God die ons niet loslaat
Wanneer ik als pastor met iemand in gesprek ben, zijn niet diens feiten bepalend, of de plek waar we zijn, of de soms wazige of boze blik in de ogen van die ander. Wat voor mij bepalend is, is dat die ander mens is. En daarom waardevol. Meer is daar niet voor nodig. Voor mij heeft dat alles te maken met mijn geloof dat wij allemaal gemaakt zijn door een God die ons niet loslaat.
Vanuit die basis probeer ik naar anderen (en mezelf) te kijken. Dat betekent dat ik het in mijn werk belangrijk vind om ruimte te maken voor mensen, met alles wat ze zijn en alles waar ze op hopen: al hun pijn en verdriet, alles waar ze mee worstelen, maar ook al het schoons, hun talenten, hun humor, hun zorgzaamheid.
Er zijn en trouw blijven
Niet alle gesprekken zijn betekenisvol; soms zit iemand zo diep in boosheid of sombere gedachten dat ik geen toegang lijk te krijgen. Toch ben ik altijd blij dat ik geweest ben. Omdat mijn aanwezigheid iets doorbreekt. Door er te zijn en trouw te blijven op die plek, zonder iets van mensen te eisen, laat ik als pastor zien dat ze niet vergeten of aan de kant gezet zijn. Ook al lijkt dat in onze samenleving vaak wel zo.
Willemijn Piksen, in De Band
