Drie woorden als thema voor het protestantse ‘Concilie’, zoals de meerderheid van de kranten de 8e algemene vergadering hebben bestempeld van de Gemeenschap van Protestantse Kerken in Europa, die doorging in Bazel van 13 tot en met 18 september j.l.
Eenheid als verzoende diversiteit
Men ontdekt het middeleeuwse gebouw in rode zandsteen achter een lichte helling en de grootse ruimte komt in zicht: het is in de protestantse kathedraal van Bazel (de Münster) en het voormalige bisschoppelijke hof dat de afgevaardigden van ongeveer een honderdtal protestantse kerken (luthers, methodistisch, gereformeerd en verenigd) zich verzameld hebben om samen te werken en te bidden.
De GPKE vertegenwoordigt meer dan vijftig miljoen protestanten. Dertig Europese en Zuid-Amerikaanse landen zijn lid. Aan de basis van de GPKE ligt een tekst van een leerstellige overeenkomst tussen protestantse kerken, ondertekend in 1973, de Concorde van Leuenberg.
Deze tekst bevestigt het gezamenlijke verstaan van het Evangelie als genadeboodschap van God, gemanifesteerd in Jezus Christus en onderstreept dat “de voorwaarde die nodig en voldoende is voor de echte eenheid van de Kerk is de overeenstemming in de getrouwe prediking van het Evangelie en de getrouwe bediening van de sacramenten.” Heel concreet betekent dit vooral dat predikanten hun pastoraat in het geheel van ondertekende Kerken kunnen uitoefenen.
Door hun akkoord over wat ze essentieel voor hun gemeenschap vinden, aanvaarden de Kerken van de GPKE tevens een zekere diversiteit in hun praktijken, posities en organisaties. Dit eenheidsmodel als “verzoende diversiteit”, hoewel het vruchtbaar is voor het werk van de Kerken, roept op tot regelmatig vernieuwde bezinning, bijvoorbeeld over sociaal-ethische vraagstukken.
Welke meningsverschillen zijn binnen de grenzen van de diversiteit aanvaardbaar en welk bedreigen de gemeenschap? Vraagstukken over de democratie en de opmars van het populisme in Europa, als ook deze die verband houden met huwelijk, familie en geslacht behoren de komende jaren tot de werkprioriteiten van de GPKE.
Samen Kerk-zijn
Dit betekent ook de kerkelijke gemeenschap verdiepen, de eenheid van de Kerk bevorderen en de maatschappij dienen. Dit zijn de drie streefdoelen die de GPKE voor de toekomst heeft bepaald.
Een van de zeer ontroerende momenten van deze ontmoeting was de ondertekening van een akkoord dat de opening van een officiële dialoog over de Kerk en de kerkelijke gemeenschap betekent tussen de GPKE, vertegenwoordigd door haar Voorzitter, ds. Gottfried Locher, en de Katholieke Kerk, vertegenwoordigd door Kurt kardinaal Koch, Voorzitter van de Pauselijke raad voor de bevordering van de eenheid van de christenen, tijdens de dienst in de kathedraal op zondagmorgen.
Tijdens deze enkele dagen, hebben de afgevaardigden over documenten betreffende interreligieuze dialoog, de permanente vorming van bedienaren van de eredienst, de theologie van de diaspora of de ethiek van de reproductieve geneeskunde gedebatteerd en goedgekeurd…maar ze hebben elkaar ook ontmoet.
Ze hebben elkaar ontmoet in hun geloof, hun menselijkheid en ze hebben hun blijdschap, hun uitdagingen en hun vaak zo uiteenlopende situaties kunnen delen.
De gemeenschap verdiept zich door de rijkdom van deze uitwisselingen en door de gebedsmomenten en de meditaties die men samen beleefd.
Op het rijkversierde portaal van de kathedraal dansen drie engeltjes, die elke bezoeker eraan herinneren dat men het geloof met vreugde en bezieling leeft. Hiervan getuigen de gezichten van vele afgevaardigden aan het einde van het ‘Concilie’.
Ds. Laurence Flachon
