Losse gedachten over geheugen en herinneren

Zoals onze verontwaardiging kan ook ons geheugen nogal selectief zijn en ons gebeurtenissen en ervaringen op vertekenende wijze doen overschrijven. Dat gebeurt grotendeels vanzelf. Het geheugen is een belangrijke bouwsteen van je persoonlijkheid en om het overzicht te behouden, ook op je herinneringen, moet er nu eenmaal versimpeld worden. Het is niet ondenkbaar dat ik daarbij – uit zelfbescherming en om niet in schuldcomplexen weg te zinken – vooral mijn goede kantjes zo stevig mogelijk en in vette letters opsla en mij alzo een werkelijkheid ‘her-inner’, die nooit bestaan heeft.

In Bijbelse tijden zaten de oudsten bij de poort. Ze hielden daar beraad en spraken recht. De ware wijsheid bevond zich bij personen die konden bogen op veel levenservaring.

Wij daarentegen leven in een maatschappij die zich steeds minder bewust is van haar geschiedenis en dat ook niet als een probleem ervaart. Het geluk en de wijsheid liggen immers in de toekomst en de oplossing voor menig probleem in nieuwe technologie. Elke app moet om de twee maand geüpdatet. Veel in dit moderne leven wijst mij naar voren.

Als schoolgaande jongen hoorde ik een uitspraak die me altijd is bijgebleven: de geschiedenis leert dat de mens niets van de geschiedenis leert.

De roeping van de Kerk is om net als de Bijbelse profeten vanuit een doorleefd verleden uiterst kritisch maatschappelijke ontwikkelingen te screenen op terugkerende verdachte patronen die in het verleden niets dan onheil in zich bleken te dragen.

Wie gelooft gedenkt de grote daden van God, niet om in het verleden te blijven hangen maar om binnen het voorgegeven kader van wie Hij is, jouw huidige leven een antwoord te laten zijn. Of, zoals prachtig vervat in Jezus’ woorden waarmee wij het Heilig Avondmaal vieren: ‘Blijf dit doen om Mij te gedenken’.

.

Ds. Steven H. Fuite,

Voorzitter van de Synodale Raad van de Verenigde Protestantse Kerk in België

arrow