Ontmoeting rond een Chartertekst die actueel blijft
Het is fris, we stappen met een 30-tal mensen op de boot. Als eersten stappen dr Bartolo van Lampedusa en Johan van Tilborg in de boot. Wij volgen een beetje aarzelend hun voorbeeld en zoeken een plekje in de boot die Alhadj Djumaa heet. Niet iedereen kan zitten de helft blijft staan als het Egyptisch bemanningslid ons welkom heet. De boot is een ‘vreemde’ vogel tussen de witte zeiljachten en vrolijke veerboten aan de aanlegsteigers van de Groningse haven.
‘Doe je ogen dicht en hou je vast’, maant de Egyptische woordvoerder ons aan, net als we zijn weggevaren. Hij is zelf uit Egypte moeten vluchten. ‘We zijn nu misschien met 35 mensen aan boord. Op 25 juli 2013 voer deze boot, waarop jullie een plekje hebben gevonden, vanuit Afrika naar Lampedusa met 282 vluchtelingen aan boord. 217 Eritreeërs en 65 Ethiopiërs. Stel je voor met 9x zoveel mensen de zee op. In gedachten voelde je het gekrioel en geduw, de paniek en het overgeven.
Gelukkig mochten wij de ogen na een minuutje weer open doen om vast te stellen dat we maar met 35 mensen aan boord waren. De realiteit toen was wel iets anders. Gelukkig pikte de Italiaanse kustwacht 5 jaar geleden de mensen aan bord op en iedereen werd gered. Vandaag wordt via deze boot uit Egypte herinnert aan al die duizenden mensen die een veilig heenkomen en toekomst zoeken. Niet iedereen kent zo’n goede afloopt als de passagiers van de Alhadj Djumaa, leerden we uit de verhalen en foto’s van dr. Bartolo. Hij is behalve arts ook lijkschouwer op het Italiaanse eiland Lampedusa voor de Afrikaanse kust in de Middellandse Zee. Hij telt degenen die het gehaald hebben maar ook degenen die geen verhaal meer hebben.
“De situatie van vluchtelingen en asielzoekers in Europa is verontrustend. Er is een algemene tendens bij Europese regeringen om grenzen te sluiten en de binnenkomst van vluchtelingen en asielzoekers een halt toe te roepen.”
Zo begint het Charter van Groningen, ontworpen in 1988!!, getekend door vele kerken in Nederland maar ook daarbuiten, zoals in België.
De tekst van het Charter had van gisteren kunnen zijn. Nog steeds is de situatie verontrustend qua asiel en migratiebeleid. Meer dan ooit, zelfs in Europa. Het dertigjarig bestaan is dus eigenlijk geen aanleiding om feest te vieren. Het is wel reden tot bezinning én bemoediging. Want de afgelopen dertig jaar hebben kerken betekenis gehad in het leven van duizenden mensen. Met elkaar hebben we mensen zo veel mogelijk geholpen. Geholpen aan eten en onderdak, aan medische zorg, aan erkende identiteitspapieren, aan veiligheid, aan een nieuwe toekomst hier of elders. En dat werk moet doorgaan.
Om die redenen heeft INLIA in het weekend van 22 tot en met 24 juni een uitgebreid programma opgezet om te ontmoeten, te bemoedigen, te inspireren, oplossingen te creëren, samen het verschil te maken.
Samen bezinnen op een boot waarmee vluchtelingen de oversteek over de Middellandse Zee hebben gemaakt. Een tentoonstelling bekijken van foto’s van de dokter van Lampedusa, Pietro Bartólo. Terugblikken op het historische tentenkamp in de bossen van Dwingeloo. Een werkconferentie met jongeren en politici over oplossingen voor morgen. De uitreiking van de Levende Steen aan Toby Perez Riquelme uit Amsterdam die eigenhandig inzamelacties houdt voor bijvoorbeeld vluchtelingen in Calais. Hij ontvangt de levende steen uit Handen van Dr Bartolo die in 2016 de Levende Steen ontving. Toby zegt door te zullen gaan met zijn acties, “gewoon omdat mensen het nodig hebben”. Hij haalt zijn schouders erbij op met de achteloosheid die zestienjarige jongens gegeven is.
Een bijzondere, internationale slotviering in de Martinikerk, tevens het besluit van de kaarsenestafette sluit dit herdenken om ‘moed te vatten’ af. De acties gaan verder voor en met kleine mensen, die wij en zij bereiken in zijn Naam.
Tetty Rooze de Boer
