Dit artikel werd reeds gepubliceerd op de website otheo.be en in het tijdschrift Tertio. Het wordt gepubliceerd op verzoek en met de vriendelijke toestemming van de auteurs.

Wij zijn bezorgd

Wanneer in verkiezingen de menselijke waardigheid op het spel staat

Met het oog op de komende Europese, nationale en regionale verkiezingen maken wij ons als christenen uit diverse tradities ernstig zorgen over recente politieke ontwikkelingen. Wij, ondergetekenden, willen deze bezorgdheden uiten en met u delen.

1. Wij zijn zeer bezorgd omdat een extreem rechts discours niet langer beperkt blijft tot extreme partijen, maar in de programma’s en praktijk van bijna alle partijen insijpelt. Het is een neerbuigend discours dat migranten, mensen met een migratieachtergrond en mensen aan de onderkant van de samenleving minacht of tot zondebok maakt.
2. Wij zijn zeer bezorgd over politieke programma’s en beleidsvoorstellen waarin een ongelijke behandeling wordt voorgesteld van mensen met een migratieachtergrond. Wij zijn in dit verband bijzonder bezorgd over de misleiding van ‘het eigen volk’: alsof een beter sociaal beleid (onder meer inzake sociale huisvesting en arbeid) vereist dat men de sociale rechten van mensen met een migratieachtergrond zou moeten beperken.  Hun reële bijdrage tot de economie wordt daarbij op onrechtvaardige wijze genegeerd, ondanks het feit dat zij bijdragen tot de economie (zij oefenen onmisbare beroepen uit) en tot de staatsfinanciën (zij betalen belastingen en bijdragen tot de sociale zekerheid). Eveneens verwerpen wij de intrekking van subsidies aan verenigingen van migranten of verenigingen die mensen met een andere cultuur of godsdienst een rechtmatige stem geven.
3. Wij zijn ten zeerste bezorgd over de samenwerking en netwerking tussen extreem rechtse partijen in Europa met het oog op een terugkeer naar een eng nationalisme, meer autoritaire macht, een verdere verzwakking van het parlement en een aantasting van de onafhankelijkheid van het gerecht.  In dit verband verwerpen wij de samenwerking in bepaalde kringen met autoritaire regimes die mensenrechten schenden en die ernaar streven om Europa te verdelen, de Europese waarden te ondermijnen en de vrije meningsuiting en persvrijheid aan banden te leggen.
4. Wij maken ons ernstig zorgen over de wijze waarop standpunten die niet in de lijn liggen van het extreem rechtse gedachtengoed, worden bestreden. In het bijzonder maken wij ons zorgen over aanvallen, bedreigingen en laster ten nadele van mensen die hun stem durven te verheffen of kritiek te uiten. Wij zijn bezorgd over aanvallen tegen dichters, kunstenaars en muzikanten omdat hun  culturele expressies niet in overeenstemming worden geacht met een eng gedefinieerde nationale cultuur.
5. Wij zijn verontrust over de invloed van en propaganda voor extreem rechtse ideologieën zoals de “omvolkingstheorie” die aanleiding kan geven tot  (massa)deportaties.   Wij maken ons zorgen over de groeiende kloof tussen de politieke partijen en de burgers. Het probleem van onze samenleving is inderdaad niet alleen extreem rechts. Meer en meer burgers zijn hevig ontstemd over de gang van zaken en voelen zich politiek in de steek gelaten. Wij begrijpen dat zij overwegen om als reactie een proteststem aan extreem rechts te geven.  Deze mensen bekritiseren heeft geen zin. Men moet de oorzaken van het probleem wegnemen. Politieke partijen en politici moeten meer naar de mensen luisteren en hun ervaring als burgers ernstig nemen. Zij moeten concrete en zinvolle stappen zetten naar een meer rechtvaardig beleid dat rekening houdt met de reële problemen en noden van de bevolking.
6. Wij zijn tenslotte bijzonder verontwaardigd over de wijze waarop extreem rechtste partijen zich opwerpen als verdedigers van een zogenaamde “christelijke cultuur” , terwijl hun ideologie en praktijk regelrecht in tegenspraak zijn met het Evangelie.

Met het delen van deze bezorgdheden willen wij onze verantwoordelijkheid opnemen en wijzen op het feit dat de universaliteit van de menselijke waardigheid en de fundamenten van de democratie op het spel staan.

Tijdens de komende Europese, nationale en regionale verkiezingen staat inderdaad veel op het spel: mensenrechten, een op grondrechten gefundeerde democratie en het respect voor de menselijke waardigheid van migranten, mensen met een migratieachtergrond en mensen aan de onderkant van de samenleving. Met hoogdringendheid vragen wij aan alle medeburgers om goed na te denken vooraleer hun stem uit te brengen. Wij raden hen aan om niet alleen rekening te houden met mooi klinkende verkiezingsbeloften, maar ook en vooral met wat werkelijk in partijprogramma’s wordt voorgesteld, alsook met het reëel stemgedrag in parlementen van partijen en individuele verkozenen tijdens de voorbije jaren. Bij dit alles vragen wij oog te hebben voor de achterliggende mensvisie.

Wij vragen met aandrang dat burgers in geweten zouden beslissen om nooit hun stem te geven aan programma’s, politici of partijen van wie de visie of praktijk bijdraagt tot een uitholling van de menselijke waardigheid en van de fundamentele waarden van de Europese samenleving.

Heel in het bijzonder richten wij ons tot medechristenen. Wij roepen hen op om zich te verzetten tegen het ideologisch misbruik van verwijzingen naar ‘christelijke waarden’ of ‘christelijke cultuur’.  Wij hopen dat het “ja” van christenen aan Gods menslievendheid die zij in Christus herkennen, ook een engagement wordt voor een rechtvaardige en menswaardige politiek. Concreet betekent zo een “ja” ook een “neen” aan politieke partijen of personen die de fundamentele waarden van het Evangelie aantasten. Ook een “ja” dat een “neen” is aan de criminalisering van solidariteit met kwetsbare mensen.
Wij nodigen leden van andere godsdiensten en levensbeschouwingen uit om vanuit hun inspiratie een gelijkaardige keuze voor menselijkheid te maken.

Alleen door een moedige houding van verzet tegen onmenselijkheid kan in deze turbulente tijden het politieke tij worden gekeerd.

 

Ondertekenaars

Daniël Alliet en Marcel Cloet, House of Compassion, Brussel
D.S. Douwe Boelens en Marc Van Tente namens de Oecumenische Overleggroep Pastores en Predikanten Brussel
Roger Burggraeve, emeritus hoogleraar KU.Leuven
Dirk De Ceulaer, ere-algemeen directeur HUBrussel en Odissee
Peter De Mey, gewoon hoogleraar KU.Leuven
Ria Dereymaeker, vormingsmedewerker vicariaat Brussel
Johan De Tavernier, emeritus hoogleraar KU.Leuven, voorzitter CCV.
Annemie Dillen, gewoon hoogleraar KU.Leuven
Theogène Havugimana Ph.D, directeur Missio
Lieve Herijgers, directeur Broederlijk Delen
Bénédicte Kusendila, bewegingsmedewerker vredesspiritualiteit
Johan Leemans, gewoon hoogleraar KU.Leuven
Katelijne Malfliet, emeritus hoogleraar KU.Leuven
Martijn Steegen, hoofdpastor Universitaire Parochie KU.Leuven
Johan Temmerman, hoogleraar Faculteit voor Protestantse Theologie en Religiestudies, Brussel
Koen Trappeniers, directeur Welzijnszorg
Ine Van Den Eynde, docent ethiek, Thomas More Hogeschool Kempen
Didier Vanderslycke, maatschappelijk assistent, priester
Toon Vandevelde, emeritus hoogleraar KU.Leuven
Wim Vandewiele, docent KU.Leuven
Johan Verstraeten, emeritus hoogleraar KU.Leuven, voorzitter NRV