« Met warme aanbeveling van onze Synodevoorzitter, ds Steven H. Fuite”
|
Ontreddering troef Hele levens overhoop, zonder hoop (?). De oorlogen in het Midden-Oosten vergroten de vluchtelingentoeloop in de buurlanden, maar ook richting Europa. In 2015 vroegen 1.255.640 mensen asiel aan in Europa. In paniek sloot Europa zijn grenzen. De vluchtroutes werden steeds gevaarlijker. Ook België kreeg te maken met een verhoogde toename van asielzoekers (35.476 asielaanvragen).
|
| Deze afgrijselijke toestanden konden /mochten niet ongemerkt aan de kerk voorbij gaan.
Spoedig daarop nam de VPKB de beslissing om via de kerken hulp te bieden. Er werd gekozen voor hulp bij huisvesting van erkende vluchtelingen die na hun erkenning als vluchteling door België, binnen de twee maanden vanuit een ontvangstcentrum, zelf voor huisvesting moesten zorgen.
|
De voorziene tussenkomst van Over Hoop en Huizen bestond in het voorschieten van drie maanden huur in afwachting van het besluit van het OCMW om tussenbeide te komen en eventueel een gift voor de installatie en andere kosten zoals de school voor de kinderen. Om dit te verwezenlijken werden de volgende stappen ondernomen:
A. De actie werd in alle VPKB-gemeenten aangekondigd en er werden oproepen voor financiële steun gedaan:
Resultaat: er werden tot nog toe bijna 90.000 € ingezameld
B. Er werd beroep gedaan op kerkenraden en sociale centra om als meter/peter op te willen treden om zodoende de vluchtelingen bij het zoeken van huizen en inburgering bij staan
Resultaat: er werden 35 meter/peter- groepen gevonden
C. Toekenningsprocedure: Vanaf het begin betrof het pionierswerk waar dankbaar gebruik werd gemaakt van alle bestaande ervaringen op sociaal gebied. Na wat startproblemen waar niet alles werd voorzien voor terugbetalingen van voorgeschoten huren wordt nu geregeld dat via de OCMW’s de meters/peters de terugbetalingen van leningen regelen, zodat dit geld later weer kan worden gebruikt.
D. Solidariteit en Samenwerking: Er ontstond een solidariteitsbeweging die zich vooral manifesteerde bij de samenwerking tussen verschillende kerk- en geloofsgemeenschappen en sociale centra. Gemeenschappen die aanvankelijk aarzelden een verantwoordelijkheid op te nemen “adopteerden” later een tweede familie of een katholieke kerk die haar voorlopig leegstaande pastorie ter beschikking stelde. Ook de grens tussen onze Franstalige en Nederlandstalige landsgedeelten vervaagde door hartverwarmende samenwerking.
Kortom: veel redenen om dankbaar voor te zijn. Vluchtelingen begrepen niet waarom wij dit deden. Soms ontroerende reacties.
Overgangsperiode
Omdat de tijd niet stil staat en er op het vluchtelingengebied nieuwe situaties en vragen ontstaan, is het ogenblik aangebroken om na te gaan of onze huidige procedure niet aangepast en/of verbeterd kan worden. Wij hebben ondertussen de nodige ervaring op gedaan die misschien ook nog later ingezet kan worden. M.a.w. hoe gaan we verder?
We lezen in de pers over nieuwe vluchtelingenroutes, nieuwe brandhaarden, crisissituaties op de Griekse eilanden, het sluiten van opvangcentra, enz. Voor Over Hoop en Huizen zijn al veel gemeentes aangesproken en wordt het moeilijker nog nieuwe meter/petergemeentes te vinden.
We stellen ook vast dat vluchtelingen het liefst in het centrum van het land willen wonen, hoewel de praktijk leert dat kleinere provinciesteden hen soms meer mogelijkheden geven op inburgering en integratie en betaalbare woningen.
Nieuwe uitdagingen
De Synodale Raad reageerde vorige zomer positief op een verzoek van St. Egidius (een Italiaanse katholieke lekenorganisatie) om mee te werken aan de Humanitaire Corridors zodat vluchtelingen op een veilige manier naar België konden komen.
Humanitaire Corridors is een van de methodes om via privé-sponsoring mensen uit de vluchtelingen kampen en buurlanden van oorlogsgebieden op een veilige wijze naar hier te laten komen. Daarnaast roepen de kerken op om het engagement voor resettlement/ hervestiging uit te breiden, waarbij de overheid in overleg met UNHCR vluchtelingen uit de kampen uitnodigt en opvangt in België. In 2017 ving België zo 1309 mensen op.
St. Egidius heeft in Italië en Frankrijk al een duizendtal vluchtelingen op een veilige en menswaardige manier naar Europa over laten komen. Zij werkt hierin samen met andere geloofsgemeenschappen, waaronder de protestantse kerken in de verschillende Europese landen. De selectie voor de Humanitaire Corridors gebeurt in de vluchtelingenkampen in Libanon en/of Turkije op basis van de kerkelijke autoriteiten daar en in overleg met St. Egidius. Zij doen de eerste screening op basis van kwetsbaarheid en veiligheid. De vliegtuigreis en dossierkosten worden door sponsors betaald. De vluchtelingen vragen hier in België na aankomst asiel aan. De sponsor staat n aankomst in voor de leef-, medische- en woonkosten tot aan het verkrijgen van het Statuut van Vluchteling. Hierna kunnen de vluchtelingen beroep doen op het OCMW als ze nog geen werk hebben gevonden.
We konden op 22 december 2017 op de tv zien hoe de Protestantse kerkgemeenschappen van Marchiennes en Courcelles “hun” familie in Zaventem warm onthaalden. Hartverwarmend!
In plaats van de verwachte zes maanden tot aan het verkrijgen van het statuut van vluchteling, werd dit binnen 3 maanden, nog voor Pasen toegekend. Voor de VPKB speelden de gemeenten van Courcelles en Marchiennes een voortrekkersrol. Ondertussen staat de gemeente in Gent in de startblokken om een tweede familie te onthalen en is er door de Musee kerk in Brussel ook een vraag gesteld om een gezin te mogen opvangen. Zij willen hiervoor een extra inspanning doen om financiën bij elkaar te vinden. .
Het enige nadelige aan deze positieve humanitaire opvangmethode is het kostenplaatje. Men moet in de huidige praktijk op 17.500 € per familie rekenen. Is dit duur…? Hoeveel is een mensenleven waard…? Kunnen de kosten van opvang na aankomst ook met de overheid gedeeld worden?
Toen de VPKB in haar enthousiasme aanbood nog voor Kerstmis 2017, een van de twee eerste aangekomen families te onthalen, kreeg men de vraag vanuit de organisatoren van de Humanitaire Corridors of er niet in overweging genomen kon worden om nog een familie op te vangen. De Synodale Raad accepteerde ook een tweede familie, zonder dat een volledige financiële dekking al geregeld was. Van de 90.000 € van Over Hoop en Huizen/Maison de l’Espoir werden er al bijna 75.000 € uitgegeven aan het onthaal van de 35 families en de eerste «Humanitaire Corridorfamilie».
Plaatselijke Diaconieën
In de selectiegroep van Over Hoop en Huizen vinden vaak moeilijke discussies plaats over de toewijzingscriteria. Er worden vaak schrijnende gevallen aangemeld waarvoor “echt” hulp nodig is. We merken dat de nood op materieel, financieel en informatief vlak vaak groter is dan één gemeente op zich kan nemen. We verwezen dan naar de diaconieën van de plaatselijke VPKB-gemeenten in de omgeving. De theorie dat hun fondsen uitsluitend voor plaatselijke leden bestemd zijn, klopt volgens ons niet. Door een samenwerken en samenvoeging van drie of vier diaconieën kwam er dikwijls een hele solidariteitsbeweging op gang. Het proberen waard…..
We geven, soms met pijn in het hart, voorrang aan een strikte toepassing van de criteria (pas erkende vluchtelingen) om zodoende operationeel te kunnen blijven binnen de krijtlijnen van het project, maar leggen deze zorg wel voor aan de leiding van de VPKB op nationaal vlak.
Toekomst van het project
Op 26 mei is er een algemene vergadering/ontmoetingsdag van de groep « Over Hoop en Huizen” waar over de toekomst zal worden nagedacht.
Een van de vragen zal luiden: Kan een kerk die zichzelf respecteert en naastenliefde verkondigt in deze tijd zonder een organisatie als Over Hoop en Huizen voortbestaan?
Een andere is: Wat doen we met de ervaring die we in het kader van het project Over Hoop en Huizen en het oecumenische pilootprject ‘Humanitaire Corridors’ hebben opgedaan?
Alle inbreng is van harte welkom. Ook uw aanwezigheid bij deze vergadering zal worden gewaardeerd en uw gaven (toezeggingen) zullen vanzelfsprekend niet worden geweigerd!
Tetty Rooze en Dirk Hartkamp
Voor meer informatie:
